Met ‘dank’ aan de Gemeente Rotterdam is de toekomst van De Makerij plotseling uiterst onzeker. Als we niet snel financiële middelen vinden, zijn wij genoodzaakt onze deuren te sluiten.

Nog even in het kort over De Makerij
De Makerij is een particulier initiatief, van Jan Fuik en Chantal Mies. Een sociaal onderneming die er op gericht is kinderen en jongeren in Rotterdam weer in aanraking te brengen met handvaardigheid en vakmanschap. In onze werkplaats laten we kinderen en jongeren met hun klas, en onder leiding van een vakman of -vrouw, ervaren hoe tof het is om iets met je handen te maken. We bereiken hiermee een doelgroep vanaf 10 jaar, uit het reguliere basis- en voortgezet onderwijs, speciaal onderwijs, Startcollege van Zadkine en andere MBO-studenten. Een brede groep dus, in ons prille bestaan. Onze impact reikt verder:

• Kansengelijkheid > de workshops zijn kosteloos voor scholen; dus een excursie naar De Makerij is voor iedereen haalbaar, ongeacht de financiële situatie van school of van hun ouders.
• Loopbaanoriëntatie > kinderen ervaren hoe leuk het is om met je handen iets te maken, ontdekken of ze dit kunnen. Makers hebben we keihard nodig op de Rotterdamse arbeidsmarkt!
• Verruiming van de wereld van kinderen > veel kinderen leven in een kleine wereld, komen soms nauwelijks hun wijk uit. Een bezoek aan De Makerij, waarin ze in de wereld stappen van een goudsmid, laat deze kinderen en jongeren zien dat er meer is dan waar ze dagelijks mee in aanraking komen.
• Succeservaring > wij zorgen ervoor dat kinderen en jongeren een succeservaring hebben bij De Makerij. Met deze positieve aanpak accentueren we hun kwaliteiten, die bijdraagt aan hun ontwikkeling.

Financiële model gebaseerd op social return
Wij zijn met de opening van onze eerste werkplaats in De Hillevliet, per schooljaar 2022/2023 officieel gestart met onze activiteiten. Daarbij geholpen met een opstartsubsidie van Gemeente Rotterdam (CityLab010).
Wij hanteren een verdienmodel dat ons in staat stelt niet afhankelijk te zijn van (jaarlijkse) subsidierondes. Dat verdienmodel vindt zijn basis in zogenaamd social returnbeleid dat gemeenten en woningcorporaties in Nederland voeren en dat voortkomt uit Europese regelgeving. Gemeenten en corporaties verplichten leveranciers contractueel om gemiddeld 5% van de waarde van hun contract in te zetten voor ‘maatschappelijke impact’. Eén van de manieren om deze verplichtingen in te lossen loopt via erkende sociaal ondernemers. De Makerij is zo’n erkende sociaal onderneming en verkoopt maatschappelijke impact in de vorm van workshops die, via scholen, kosteloos worden aangeboden aan kinderen en jongeren in Rotterdam. Een aantal ondernemers heeft inmiddels zo een deel van hun verplichtingen via De Makerij ingelost. Op papier een duurzaam model met veel potentie, omdat dat veel leveranciers (steeds meer) moeite hebben met het invullen van dergelijke verplichtingen binnen de eigen organisaties. De praktijk blijkt weerbarstiger.

Gemeente handhaaft echter nauwelijks én verstoort acquisitie; bedrijven ontlopen hun verantwoordelijkheid

1. Gemeente Rotterdam blijkt nauwelijks te handhaven. Er blijken geen sancties opgelegd te worden als leveranciers verplichtingen niet inlossen en contracten worden verlengd zonder dat aan de verlengingsvoorwaarde -om eerst verplichtingen te hebben ingevuld- wordt voldaan.
2. Toen wij deze zomer bovendien op het punt stonden om voor een substantieel bedrag aan facturen te sturen aan een aantal ondernemers (die dus wél hun verplichting wilden inlossen), werden zij door de gemeente uitgenodigd voor een event van het Rikx-platform. Leveranciers van gemeente Rotterdam konden tijdens dit event hun sr-verplichtingen inlossen met een korting van 50% (!). Wij mochten als sociaal onderneming deze korting niet bieden, waarmee Gemeente Rotterdam het Rikx-platform onrechtmatig bevoordeelde ten opzichte van andere sociaal ondernemingen. De ondernemers die hun verplichtingen bij De Makerij zouden inlossen, kozen begrijpelijkerwijs voor de korting. Voor ons een dramatische situatie, omdat deze verkopen zouden zorgen voor de continuïteit tot in 2024.
3. Bedrijven met een social returnverplichting blijken hun verantwoordelijkheid gemakkelijk uit de weg te gaan, zolang de gemeente geen sancties oplegt. Terwijl zij niet alleen een contractuele verplichting hebben, maar ook een maatschappelijke verantwoordelijkheid.

Gevolg
Gevolgen op korte termijn: Doordat Gemeente Rotterdam onze acquisitie heeft verstoord, is de funding van De Makerij direct weggevallen. Wij betalen De Makerij nu uit eigen (particuliere) middelen en zijn naarstig op zoek naar financiering. Als dat ons niet snel lukt, sluiten de deuren van De Makerij binnen enkele weken.
Gevolgen op lange termijn: Met de manier waarop Gemeente Rotterdam met social returnverplichtingen omgaat, geeft de gemeente het signaal af social return en sociaal ondernemers niet belangrijk te vinden. Dit zorgt ervoor dat miljoenen aan social returnverplichtingen blijven ‘hangen’ bij leveranciers in plaats van dat ze terugvloeien naar Rotterdam en ten gunste komen aan de bewoners. Niet alleen de continuïteit van De Makerij staat op het spel, we weten dat ook Rikx en andere sociaal ondernemers hiervan ernstig nadelige gevolgen ondervinden.

Hoe kan jij ons helpen?

• Deel dit bericht (of het bericht op LinkedIn) binnen je netwerk en geef daarmee meer bekendheid aan deze situatie.  Voor onszelf, en ook voor alle andere sociaal ondernemers in Rotterdam.
• Heb je een social return verplichting die je nog moet inlossen, via een contract met Gemeente Rotterdam of woningcorporaties? Doe dat bij De Makerij en draag daardoor bij aan de impact die De Makerij realiseert bij de doelgroep van 10 jaar en ouder. Hoe je dat doet? Je leest het hier
• Of anderszins vanuit je organisatieactiviteiten, kennis of netwerk?

Dank je wel!
Jan Fuik en Chantal Mies

Ja, ik los mijn social return verplichting in via De Makerij